Pristup onkološkom pacijentu

Onkologija je multidisciplinarna nauka koja se bavi tumorima. Ime onkologija potiče od grčke reči “oncos” tumor i “logos” nauka. Tumor predstavlja grupu ćelija na koju telo nema uticaj, tj. telo nema uticaj na kontrolisani rast i ubrzano razmnožavanje ćelija u tumorskom tkivu. Benigni tumori grubo rečeno “ne metastaziraju” dobro su ograničeni , ali mogu zbog svoje lokalizacije ponekad da ugroze život pacijenta.

Druga reč koja se koristi za tumor jeste RAK i odnosi se na zloćudne tumore tj. grupe ćelija koje imaju sposobnost prodiranja kroz krvne sudove , limfne kanale, kroz tkivne membrane i na taj način se šire u susedna tkiva i udaljene organe-metastaziraju. Maligni tumori mogu biti neinvazivni “carcinoma in situ” i sastavljeni su od ćelija koje imaju morfološke osobine malignosti, sa međusobno izmenjenim odnosom, ali ne probijaju membranu na kojoj se nalaze tzv.bazalna membrana.

U visokom procentu ćelije neivazivnog malignog tumora probijaju bazalnu membranu i prelaze u invazivni maligni tumor. Invazivni maligni tumori se dele prema tkiva iz kog potiču na:

1. Karcinome – tumore epitelnog (planocelularni, tranzitiocelularni, bazocelularni) i žlezdanog tkiva (adenokarcinomi).
2. Sarkome – tumore potpornog,mezenhimnog tkiva
3. Leukemije i limfome – grupa neoplazmi mezodermalnog porekla
4. Embrionalni tumore – porekla embrionalnih ćelija
5. Tumori nervnih ćelija Tumori se razvrstavaju i razlikuju prema organu iz koga su nastali, te se često zovu prema njemu, a ne prema tkivu iz koga su nastali (tumori dojke, tumori pluća, tumori debelog creva.

Otkrivanje maligne bolesti

Maligna oboljenja su drugi po učestalosti uzrok smrtnosti sa tendencijom rasta. U poslednjih 20 godina udvostručila se stopa oboljevanja od malignih neoplazmi. Otkrivanje maligne bolesti u što ranijem stadijumu daje najveću mogućnost za uspešno lečenje. Tumori mogu dati najrazličitije simptome i znake, u zavisnosti od mesta u organizmu gde se razvijaju.

Nažalost većina tumora specifične simptome i znake daje u kasnoj fazi kada je bolest uznapredovala i kada je efikasnost lečenja znatno manja, sa jedne strane a sa druge opšti simptomi I znaci nisu specifični samo za tumore već se javljaju i kod drugih oboljenja. Pregled od strane lekara je uvod u dalju dijagnostiku tumora nakon čega slede laboratorijske,radiološke dijagnostičke metode, hirurška I patohistološka dijagnostika.

Procena stanja

Procena stanja podrazumeva primenu dijagnostičkih metoda najčešće iz oblasti radiologije ( RTG, ultrazvučni pregled, kompjuterizovana tomografija, magnetna rezonanca, scintigrafija, PET/CT…) da bi se ustanovila proširenost maligne bolesti u organizmu. Procena stanja se vrši po pravilu pre započinjanja nekog od modaliteta onkološkog lečenja i nakon toga.

Odluku o primeni određenog tipa onkološkog lečenja donosi konzilijum lekara specijalista koji u sastavu ima medikalnog onkologa, radioterapeuta, hirurga i patologa. Razvoj precizne medicine je nametnuo proširenje članova onkološkog tima. Molekularnim profilisanjem tumora dobijaju se informacije koje nam daju podatke o genetskim mutacijama u tumorskoj DNK/RNK, na osnovu koje se može doneti odluka o primeni “ciljanog” leka. Zato u sastavu tima lekara je potrebno da učestvuje i molekularni biolog-genetičar.

Lečenje

Lečenje onkološkog pacijenta je kompleksno i zahteva multidisciplinarni pristup. Tri su osnovna modaliteta lečenja u onkologiji: hirurgija, radioterapija i medikalna onkološka terapija.

U današnje vreme se teži personalizovanom pristupu, što podrazumeva da se na osnovu karakteristika tumorskog tkiva sa jedne strane i karakteristika obolelog pacijenta ustanove prediktori koji će ukazati na najefiksniju terapijsku opciju.

U “S LIFE” specijalističkom centru iz oblasti interne medicine možete dobiti informacije u vezi terapijskih opcija maligniteta od kog bolujete kao i informacije u vezi testiranja tumorskog tkiva ili uzorka krvi radi određivanja “ciljane terapije”.

Praćenje onkološkog pacijenta

Praćenje onkološkog pacijenta se vrši prema ustanovljenim protokolima koji određuju dijagnostičke procedure i preglede, u zavisnosti od osnovnog malignog oboljenja, njegove proširenosti i primenjenog terapijskog modaliteta.